Ethiek

Theoretisch

Meta-ethiek
Consequentialisme / Deontologie / Deugdenethiek
Zorgethiek
Goed en kwaad | Moraliteit

Toegepast

Medische ethiek / bio-ethiek
Bedrijfsethiek
Milieu-ethiek
Mensenrechten / Dierenrechten
Juridische ethiek
Media-ethiek / Marketingethiek
Oorlogsethiek

Kernkwesties

Gerechtigheid / Waarde
Recht / Plicht / Deugd
Gelijkheid / Vrijheid / Vertrouwen
Vrije wil

Sleuteldenkers

Aristoteles / Confucius
Aquinas / Hume / Kant / Bentham / Mill / Nietzsche
Hare / Rawls / MacIntyre / Singer / Gilligan

De ethiek van zorg is een normatieve ethische theorie die vaak wordt beschouwd als deugdethiek. Dominante traditionele ethische theorieën zoals utilitarisme en Kantiaanse deontologische ethiek ontwikkelden ethische theorieën op basis van een begrip van de samenleving als het geheel van autonome, rationele individuen met de nadruk op regels, plichten, rechtvaardigheid, rechten, onpartijdigheid, universaliteit, nut en bevrediging van voorkeur; zorgethiek, aan de andere kant, ontwikkeld op basis van het begrip van het individu als een onderling afhankelijk, relationeel wezen en benadrukte het belang van menselijke relaties en op emoties gebaseerde deugden zoals welwillendheid, barmhartigheid, zorgzaamheid, vriendschap, verzoening en gevoeligheid. In de zorgethiek is het gezin de primaire sfeer van moraliteit waar een persoon zijn of haar karakter kan cultiveren.

Zorgethiek werd aanvankelijk ontwikkeld door psycholoog Carol Gilligan in de jaren zestig vanuit een feministisch perspectief. Sindsdien wordt het op grote schaal toegepast in verschillende vakgebieden, zoals verpleegkunde, gezondheidszorg, onderwijs, internationale betrekkingen, recht en politiek. Hoewel zowel zorgethiek als confucianistische ethiek het gezin beschouwen als de basis van ethiek, is zorgethiek kritisch over het confucianistische patriarchale perspectief, of op zijn minst een patriarchale interpretatie van de confucianistische ethiek.

Kenmerken

Zorgethiek wordt soms ‘liefdesethiek’ of ‘relationele ethiek’ genoemd, die verschillende opmerkelijke kenmerken heeft in tegenstelling tot twee traditionele normatieve ethische theorieën: utilitarisme en kantiaanse deontologische ethiek. Hoewel zorgethiek als een deugdethiek wordt beschouwd, verschilt het ook van de traditionele Aristotelische deugdethiek. Hoewel sommige theoretici van zorgethiek veralgemening afwijzen, heeft zorgethiek een aantal opmerkelijke gemeenschappelijke kenmerken.

Afhankelijkheid en onderlinge afhankelijkheid van het menselijk bestaan

Traditionele ethische theorieën gaan ervan uit dat een moreel agent een autonoom, onafhankelijk iemand is. individueel. Zorgethiek wijst er echter op dat de mens in wezen afhankelijk is van anderen. Kinderen zijn afhankelijk van ouders, ouderen zijn afhankelijk van hun kinderen of andere verzorgers, en gehandicapten zijn aangewezen op anderen. Ieder mens maakt een proces van afhankelijkheid door naargelang zijn of haar leeftijd of fysieke of mentale omstandigheden.

Het menselijk leven veronderstelt en is alleen mogelijk door de zorg en ondersteuning die mensen elkaar bieden. Ouders hebben de morele verantwoordelijkheid om voor hun kinderen te zorgen en kinderen hebben de morele verantwoordelijkheid om voor ouderen te zorgen. Mensen leven dus in onderling afhankelijke relaties die ethische verantwoordelijkheden met zich meebrengen.

Emotie als de essentiële menselijke aard

Traditionele ethiek is gebouwd op het primaat van de rede. Ze waarderen de rede als een stabiel denkvermogen boven emotie, die ze als onstabiel, veranderlijk, kortstondig en minder belangrijk beschouwden. Hoewel zorgethiek de waarde van de rede erkent, erkent ze het belang van gevoel of emotie en gerelateerde deugden zoals welwillendheid, mededogen, gevoeligheid, reactievermogen en sympathie. De emoties die de traditionele ethiek heeft afgewezen, zijn egoïstische, onpartijdige emotionele gehechtheden die vriendjespolitiek, wrok, haat en andere negatieve of destructieve gevoelens veroorzaken.

Prioritering van menselijke relaties

Focus op traditionele theorieën over het vaststellen van abstracte, universele regels en beginselen met inachtneming van onpartijdigheid. Toch zijn in het menselijk leven niet alle menselijke relaties gelijk. Hoewel de zorg voor alle kinderen op aarde nobel en belangrijk is, is de zorg voor het eigen kind een onmiddellijke en directe verantwoordelijkheid van de ouder.

Zorgethiek erkent het belang van beperkte onpartijdigheid en prioritering van menselijke relaties.

Familie als eenheid van de samenleving

Traditionele ethiek opereert binnen een kader dat wordt gevormd door de relatie tussen individuen en de samenleving. Primaire ethische concepten zoals rechtvaardigheid, universaliteit, onpartijdigheid en plicht worden allemaal besproken in dit kader Het gezin speelt geen specifieke rol in dit kader, in feite is het gezin een “privé” domein waarin het publiek of de sfeer (de overheid) zich niet bemoeit en niet mag mengen.

Aan de andere kant beschouwt de zorgethiek het gezin als de primaire sfeer om ethisch gedrag te begrijpen. Het beschouwt het gezin als een ontologisch, epistemologisch en moreel belangrijke sfeer waar deugden worden gecultiveerd en geërfd.

Dit familiegerichte perspectief kan worden vergeleken met de rol van het gezin in de confucianistische ethiek. Er zijn echter enkele verschillen. Ten eerste omdat de zorgethiek zich ontwikkelde binnen een westerse traditie, bevat ze meer kritische, analytische elementen. Ten tweede, hoewel het concept van familie in de zorgethiek meestal beperkt is tot directe familieleden, wordt het uitgebreid tot iemands voorouders in de confucianistische ethiek. Ten derde trekt de zorgethiek het patriarchale aspect van de confuciaanse ethiek in twijfel.

Onderlinge afhankelijkheid van een persoon

Het concept van persoon in traditionele ethische theorieën neigt ertoe het individu te zien als onafhankelijk, geïsoleerd, rationeel en egocentrisch. Zorgethiek beschouwt een persoon echter als onderling afhankelijk, integraal (emotie, reden, en wil), en relationeel. Het stelt dat het concept van het zelf alleen goed kan worden gedefinieerd als de persoon wordt begrepen als een onderling afhankelijk en relationeel wezen. Het concept van het liberale individu is een abstract, illusoir concept.

Historische achtergrond

De zorgethiek werd aanvankelijk geïnspireerd door het werk van psycholoog Carol Gilligan. In het begin van haar carrière werkte Carol Gilligan samen met psycholoog Lawrence Kohlberg terwijl hij onderzoek deed naar zijn theorie van morele ontwikkeling. Gilligan ” s wo rk over de morele ontwikkeling van vrouwen ontstond als reactie op de ogenschijnlijk mannelijke resultaten die voortkwamen uit de studies van Kohlberg.

Gilligan en anderen hebben gesuggereerd dat de geschiedenis van ethiek in de westerse cultuur de rechtvaardigheidsvisie heeft benadrukt van moraliteit, omdat het de visie is die traditioneel wordt gecultiveerd en gedeeld door mensen. Daarentegen hebben vrouwen van oudsher een ander soort morele kijk geleerd die de nadruk legt op solidariteit, gemeenschap en zorg voor iemands speciale relaties. Deze ‘zorgzame kijk’ op moraliteit werd genegeerd of gebagatelliseerd omdat vrouwen traditioneel in posities met beperkte macht zaten. en invloed.

De rechtvaardigheidsvisie op moraliteit is gericht op het juiste doen, zelfs als het persoonlijke kosten vereist of het opofferen van de belangen van degenen met wie men dicht bij staat. De zorgvisie zou in plaats daarvan zeggen dat we kunnen en moeten de belangen van degenen die dicht bij ons staan boven de belangen van volslagen vreemden stellen, en dat we ons natuurlijke vermogen om voor anderen en onszelf te zorgen moeten cultiveren.

Nel Noddings “Relationele ethiek

Na het baanbrekende werk van Carol Gilligan in de zorgethiek In a Different Voice (1982), ontwikkelde Nel Noddings “relationele ethiek” in haar Caring: A Feminine Approach to Ethics and Moral Education (1984).

Like Carol Gilligan, Noddings accepteert dat op rechtvaardigheid gebaseerde benaderingen, die mannelijker zouden moeten zijn, echte alternatieven zijn voor zorgethiek. In tegenstelling tot Gilligan gelooft Noddings echter dat zorgzaamheid, ‘geworteld in ontvankelijkheid, verbondenheid en reactievermogen’ een meer basale benadering van ethiek is die de voorkeur verdient.

De sleutel tot het begrijpen van de zorgethiek van Noddings is haar te begrijpen begrip van zorgzaamheid en ethische zorg in het bijzonder.

Betrokkenheid

Noddings gelooft dat het een vergissing zou zijn om te proberen een systematisch onderzoek te doen naar de vereisten voor zorgzaamheid, maar ze suggereert drie vereisten voor zorg (Caring 1984, 11-12). Ze stelt dat de verzorger (one-caring) in beslag moet worden genomen en motiverende verplaatsing moet vertonen, en dat de persoon voor wie wordt gezorgd (verzorgd) op de een of andere manier moet reageren op de De term ‘in beslag nemen’ van Noddings verwijst naar het denken aan iemand om een beter begrip van hem of haar te krijgen. Betrokkenheid is noodzakelijk voor de zorg, omdat de persoonlijke en fysieke situatie van een individu moet worden begrepen voordat de zorgverlener de gepastheid van een handeling kan bepalen. ‘Betrokkenheid’ hoeft, zoals de term lijkt te suggereren, geen diepe fixatie op de ander inhouden. Het vereist alleen de aandacht die sommigen nodig hebben om de positie van de ander te begrijpen. Betrokkenheid kan op zichzelf geen zorgzaamheid zijn: iemand zou een diep begrip van een ander kunnen hebben, maar toch handelen tegen de belangen van die persoon. Motiverende verplaatsing voorkomt dat dit gebeurt. Motiverende verplaatsing vindt plaats wanneer het gedrag van de zorgverlener grotendeels wordt bepaald door de behoeften van de persoon voor wie ze zorgt. Op zichzelf zou motiverende verplaatsing ook onvoldoende zijn voor ethische zorg. Bijvoorbeeld iemand die voornamelijk handelde vanuit een verlangen om iets voor een ander te bereiken, maar niet goed genoeg na te denken over de behoeften van die ander (niet correct in de ander verdiept), zou er niet om geven. Ten slotte gelooft Noddings dat de zorg een vorm van erkenning van de verzorgde vereist, dat de zorgzame in feite zorgzaam is.Wanneer de zorg wordt herkend door de persoon voor wie wordt gezorgd, beschrijft Noddings de zorg als ‘voltooid in de ander’.

Natuurlijke zorg en ethische zorg

Nel Noddings maakt een belangrijk onderscheid tussen natuurlijke zorg en ethische zorg. Noddings maakt onderscheid tussen acteren omdat ‘ik wil’ en acteren omdat ‘ik moet’. Als ik om iemand geef omdat ‘ik wil’ om iemand geven, zeg dat ik een vriend knuffel die knuffelen nodig heeft in een daad van liefde, beweert Noddings dat ik bezig ben met natuurlijke zorg. Als ik om iemand geef omdat ‘ik moet’ zorgen, zeg dan dat ik een kennis knuffel die geknuffeld moet worden ondanks mijn verlangen om aan de pijn van die persoon te ontsnappen, volgens Noddings, houd ik me bezig met ethische zorg. Ethische zorg vindt plaats wanneer een persoon handelt zorgzaam vanuit de overtuiging dat zorgen de juiste manier is om met mensen om te gaan. Wanneer iemand op een zorgzame manier handelt omdat die persoon van nature om een ander geeft, is de zorg geen ethische zorgzaamheid.

Noddings ‘beweert dat ethische zorg is gebaseerd op en dus afhankelijk van natuurlijke zorg. Door te ervaren dat anderen voor hen zorgen en natuurlijk voor anderen zorgen, bouwen mensen een zogenaamd ‘ethisch ideaal’, een beeld van het soort persoon dat ze willen zijn.

Vermindering van ethisch ideaal en kwaad

Noddings beschrijft verkeerde handelingen in termen van “een vermindering van het ethische ideaal” en “kwaad”. Het ethische ideaal van een persoon neemt af wanneer ze ervoor kiest of gedwongen wordt te handelen op een manier die haar interne oproep tot zorg afwijst. In feite wordt haar beeld van de beste persoon die ze kan zijn zodanig veranderd dat verlaagt haar ideaal. Volgens Noddings kunnen mensen en organisaties bewust of onzorgvuldig bijdragen aan het verminderen van andermans ethische idealen. Ze kunnen dit doen door mensen te leren zich niet druk te maken, of door ze in omstandigheden te plaatsen die hen verhinderen om te zorgen. Een persoon is slecht als ze, ondanks haar vermogen om iets anders te doen, ofwel niet persoonlijk voor iemand zorgt , of voorkomt dat anderen erom geven. Noddings schrijft: “men verwerpt opzettelijk de impuls om zorg te dragen en keert opzettelijk het ethische de rug toe, ze is slecht, en dit kwaad kan niet worden verlost.”

Kritiek

Hoewel de ethiek zorg werd ontwikkeld als onderdeel van een feministische beweging, hebben sommige feministen kritiek geuit op zorgethiek omdat ze traditionele stereotypen van een ‘goede vrouw’ versterken.

Degenen die meer traditionele benaderingen van ethiek accepteren, beweren dat zorgethiek kan vriendjespolitiek promoten die eerlijkheid en onpartijdigheid schendt.

Zorgethiek bevindt zich nog in een vroeg stadium van ontwikkeling en moet verschillende kwesties aanpakken, waaronder hoe het traditionele ethische waarden zoals rechtvaardigheid, onpartijdigheid en andere kan integreren.

Zie ook

• Confucianisme
• Deontologische ethiek
• Familie
• Normatieve ethiek
• Utilitarisme
• Deugden
• deugdethiek

Opmerkingen

• Bartky, Sandra Lee. Vrouwelijkheid en dominantie: Studies in de fenomenologie van onderdrukking. Geslacht denken. New York: Routledge, 1990. ISBN 9780415901864
• Gilligan, Carol. In een andere stem: psychologische theorie en ontwikkeling van vrouwen. Cambridge, Mass: Harvard University Press, 1982. ISBN 9780674445444
• Held, Virginia. The Ethics of Care. Oxford: Oxford University Press, 2005. ISBN 978-0-19-518099-2
• Kohlberg, Lawrence en Carol Gilligan. The Adolescent As a Philosopher: The Discovery of the Self in a Postconventional World. Boston, Mass .: Dœdalus, 1971.
• Li, C. 2008. “Integreert confucianistische ethiek zorgethiek en rechtvaardigheidsethiek? De zaak van Mencius. “AZIATISCHE FILOSOFIE. 18, nr. 1: 69-82.
• ———. 1994.” Het confucianistische concept van Jen en de feministische zorgethiek: een vergelijkende studie. ” HYPATIA -EDWARDSVILLE-. 9, nr. 1: 70.
• Noddings, Nel. Caring: een vrouwelijke benadering van ethiek en morele opvoeding. Berkeley ua: Univ. Of California Press, 1984. ISBN 9780520050433
• Slote, Michael A. The Ethics of Care and Empathy. London; New York: Routledge, 2007. ISBN 9780415772006

Alle links zijn opgehaald op 15 augustus 2017.

• Stanford Encyclopedia of Philosophy-artikel over feministische ethiek
• Ethics of Care-artikel op de website van Carnegie Mellon
• Gilligans stadia van morele ontwikkeling
• Biografie van Nel Noddings

Algemene filosofische bronnen

• Stanford Encyclopedia of Philosophy.
• Paideia Project Online.
• The Internet Encyclopedia of Philosophy.
• Project Gutenberg.